Melody Mark

BÁN MUA TIỀN TỈ

Vũ Minh Viên (32 tuổi),ịtrụclợitrênFacebooknhưngkhônghềbiếtNhữngmốinguychựcchờty le online ngụ chung cư Belleza, P.Phú Mỹ, Q.7, TP.HCM, là quản trị viên của nhiều nhóm Facebook, trong đó có nhóm hơn 2,9 triệu thành viên. "Nếu ai đó cho rằng làm nghề xây dựng cộng đồng trên Facebook không phải vì tiền là nói dối. Mình tạo ra các nhóm cũng là để kiếm tiền. Nên khi nhận được đề nghị mua lại với giá phù hợp thì không thể từ chối", Viên cho biết.

Người viết thắc mắc: "Phải chăng người dùng Facebook khi tham gia vào các nhóm là đang bị trục lợi?", Viên trả lời: "Việc các thành viên gia nhập những cộng đồng trên Facebook là tự nguyện chứ quản trị viên không thể ép buộc. Nhưng đúng là các thành viên có thể bị lợi dụng".

THANH NAM

Viên giải thích: "Có đến 99% nội dung các bài viết trên nhóm đều là của người dùng. Các thành viên gửi bài vào nhóm liên tục. Công việc của quản trị viên chỉ là kiểm duyệt đăng bài. Những bài đăng càng thú vị sẽ nhận nhiều tương tác, chia sẻ. Các thành viên cũng có thói quen mời bạn bè cùng tham gia, chính nhờ sự nhiệt tình này sẽ giúp nhóm phát triển mạnh".

Trần Anh Phú (32 tuổi), giám đốc một công ty chuyên cung cấp các dịch vụ liên quan đến Facebook ở Q.4, TP.HCM, kể đã từng làm quản trị viên của hơn 70 nhóm trên Facebook. Mỗi nhóm có từ 400.000 - 3,7 triệu thành viên. Các nhóm có sự tăng trưởng tốt nên được nhiều lời ngỏ mua từ các doanh nghiệp với mức giá từ vài chục triệu đến vài trăm triệu đồng.

Viên cho biết tùy vào chất lượng của nhóm mà có những mức giá khác nhau, từ vài triệu cho đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí cả tỉ đồng.

Huỳnh Phan Bảo (31 tuổi), ngụ tại Tô Ngọc Vân, TP.Thủ Đức, TP.HCM, đồng sáng lập một nhóm dành cho người trẻ, cho biết: "Nhóm hiện có hơn 4 triệu thành viên. Những bài viết luôn nhận được tương tác cao. Một doanh nghiệp có tiếng trong lĩnh vực bất động sản đã ngỏ lời muốn mua lại nhóm với giá hơn 1 tỉ đồng. Tuy nhiên chúng mình còn lưỡng lự".

Người viết thử liên lạc với quản trị viên của 3 nhóm trên Facebook. Khi đặt vấn đề cần mua lại nhóm, được báo giá lần lượt là: 1,2 tỉ đồng (nhóm hơn 5 triệu thành viên), 900 triệu đồng (3,4 triệu thành viên), 520 triệu đồng (2,7 triệu thành viên).

Về nguồn thu từ quảng cáo, Bảo cho hay: "Hằng tháng, số tiền kiếm được những hợp đồng quảng cáo không dưới 150 triệu đồng. Mỗi bài đăng quảng cáo lên nhóm có giá từ 10 - 20 triệu đồng".

 Nguy cơ bị lừa đảo vì lộ thông tin cá nhân

Theo luật sư Ngô Tú Ngân, Đoàn luật sư TP.HCM, khi nhóm Facebook bị bán có thể ảnh hưởng đến thành viên. Vì chủ sở hữu mới thay đổi mục đích, chủ đề, phạm vi ban đầu của nhóm dẫn đến nội dung không còn phù hợp với nhu cầu của thành viên.

THANH NAM

Bên cạnh đó, các thông tin cá nhân, tương tác, chia sẻ của thành viên sẽ được trao đổi, chuyển giao, mua bán, lưu trữ… mà người dùng không được thông báo. Như vậy, các thành viên không những bị trục lợi mà còn đối diện với những mối nguy chực chờ.

"Nhóm là nơi tương tác, trao đổi, chia sẻ thông tin, kiến thức, kinh nghiệm, quảng cáo, bán hàng… Khi nhóm bị "thay tên đổi chủ", các thông tin và hàng hóa sẽ không được kiểm duyệt về chất lượng, nguồn gốc, xuất xứ. Dẫn đến việc thành viên có thể phải "ôm cục tức" nếu mua phải hàng giả, nhái, kém chất lượng…", bà Ngân phân tích.

Cũng theo bà Ngân, hiện nay tồn tại một số nhóm yêu cầu thành viên điền thông tin vào link để nhận quà (ưu đãi về khóa học kỹ năng, được tải tài liệu, phần mềm… - PV). Khi đó, ban quản trị nhóm sẽ có được thông tin cá nhân của thành viên như: họ và tên, địa chỉ, số CMND/CCCD, ngày tháng năm sinh, email, số điện thoại, sở thích, xu hướng quan tâm…

"Những thông tin ấy có thể là bước đầu để kẻ xấu tiến hành các hình thức lừa đảo như: đăng nhập vào tài khoản mạng xã hội của người dùng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật (mượn tiền, lừa đảo… - PV); đăng những nội dung không phù hợp lên trang Facebook cá nhân; đăng nhập vào tài khoản ngân hàng để chiếm đoạt tiền, tạo ra các khoản vay trực tuyến, dùng thông tin thẻ tín dụng…", bà Ngân nói thêm.

Theo luật sư Diệp Năng Bình, Đoàn luật sư TP.HCM, việc mua bán các nhóm trên Facebook tồn tại nhiều rủi ro phát sinh. Chẳng hạn có người mua lại nhóm nhiều thành viên, sau đó sử dụng nhóm để thực hiện những hành vi mà pháp luật nghiêm cấm như: đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân…

"Khi đó, thành viên sẽ cảm thấy "điên đầu" vì phát hiện bản thân bỗng dưng bị tham gia vào nhóm tào lao, vớ vẩn", luật sư Bình nói.

Phải theo quy định của pháp luật

Theo luật sư Ngân, nền tảng Facebook cũng cho phép người dùng được chuyển quyền sở hữu nhóm cho người khác. Và việc mua bán nhóm Facebook không thuộc hành vi bị pháp luật cấm.

"Tuy nhiên, ở những khía cạnh nhất định, việc mua bán nhóm Facebook có liên quan đến luật An toàn thông tin mạng. Ví dụ như hiện nay một số nhóm hoạt động tự do, thiếu quản lý, kiểm soát, kiểm duyệt nên nội dung thường mang tính độc hại, lừa đảo, vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, có những nhóm thu thập, trao đổi, mua bán thông tin cá nhân của người dùng. Và khi mua bán nhóm, bao gồm cả việc mua bán thông tin cá nhân thì sẽ vi phạm quy định tại điều 7 luật An toàn thông tin mạng", bà Ngân cho biết.

Cùng quan điểm, luật sư Bình nói rằng việc các cá nhân, tổ chức thực hiện giao dịch mua bán nhóm Facebook không bị coi là vi phạm pháp luật. Thế nhưng những thông tin, bình luận đăng tải trong các nhóm phải theo khuôn khổ của pháp luật. Nếu những hành vi trái với quy định của pháp luật sẽ bị xử lý.

"Dựa vào luật An ninh mạng được Quốc hội thông qua, có hiệu lực thi hành từ ngày 12.6.2018, nếu các đối tượng lợi dụng việc mua bán nhóm Facebook để tiến hành tấn công mạng, khủng bố mạng, gián điệp và các hành vi bị cấm khác gây đe dọa hoặc nguy cơ đe dọa tới an ninh mạng thì sẽ bị xử lý vi phạm hành chính, thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự", luật sư Bình nói.

Luật sư Bình cũng cho biết theo điều 5 luật Quản lý thuế 2019, mọi tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân có nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của luật. Đồng thời, theo luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007, sửa đổi bổ sung năm 2014, và luật Thuế giá trị gia tăng năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2016, thì hoạt động mua bán nhóm trên Facebook được xem là thu nhập từ kinh doanh nên cá nhân có nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng. (còn tiếp)